Kripto Para Piyasaları

Kripto para birimleri, para sahipleri tarafından güncellenen ve elde tutulan tüm işlemlerin bir kaydı olan blok zinciri adlı dağıtılmış bir kamuya açık kayıt defteri üzerinde çalışır.

Kripto para birimleri, coin üreten karmaşık matematiksel problemleri çözmek için bilgisayar gücünü kullanmayı içeren madencilik adı verilen bir süreçle oluşturulur. Kullanıcılar ayrıca aracı kurumlardan para birimleri satın alabilir, ardından bunları kriptografik cüzdanlar kullanarak saklayabilir ve harcayabilir.

• Altcoin: Bitcoin’in başarısından sonra ortaya çıkan diğer kripto paraları ifade eder.
• Bitcoin: Piyasa değeri bakımından dünyanın ilk ve en büyük kripto para birimidir.
• Blok: Kripto para ağına ait verilerin kalıcı olarak kaydedildiği dosyaları ifade eder. Bir blok, henüz önceki bloklara girmemiş en son kripto para işlemlerinden bazılarını veya hepsini kaydeder. Bu nedenle, bir blok bir muhasebe defterinin veya kayıt defterinin bir sayfası gibidir.
• Blok kaşifi (block explorer): İnsanların çevrimiçi olarak tüm kripto para işlemlerini görüntülemek için kullandığı bir araçtır.
• Blok ödülü (block reward): Bir kişinin kripto para biriminin bir bloğunu başarıyla çıkarması durumunda elde ettiği kripto para miktarıdır.
• Blok zinciri (blockchain): Çevrimiçi işlemleri kaydeden dijital, halka açık bir defterdir. Blok zinciri, kripto para birimleri için temel teknolojidir.
• Düğüm (node): Bir kripto para ağına bağlanan bilgisayardır. Düğüm veya bilgisayar, doğrulama ve işlemleri aktarma yoluyla ağı destekler. Düğüm ağı, önceki işlemler hakkında bilgi depolar ve bunların gerçekliğini doğrulamaya yardımcı olur.
• Fayda token’ı (utility token): Kullanıcılara bir ürüne veya hizmete gelecekte erişim sağlar. Fayda token’ı ilk coin arzları vasıtasıyla, yeni kurulan şirketler blok zinciri projelerinin geliştirilmesini finanse etmek için sermaye toplayabilir ve kullanıcılar bu hizmete gelecekte erişim satın alabilir (bazen de bitmiş ürünün etiket fiyatından indirimli olarak). Uygulama coin’leri veya kullanıcı token’ları (app coins or user tokens) olarak da adlandırılır.
• Hisse kanıtı (proof of stake): Bir kişinin elindeki coin miktarına göre blok işlemlerini madencilik veya doğrulama yoluyla gerçekleştirebileceğini belirten bir kavramdır. Bir madencinin sahip olduğu Bitcoin veya altcoin miktarı ne kadar fazlaysa madencilik gücü de o kadar fazladır.
• Hisse senedi token’i (Equity token): Borç/Tahvil veya şirket hissesi gibi bir varlığın sahipliğini temsil eden bir menkul kıymet token’ı alt kategorisidir. Bir girişim, blok zinciri teknolojisi ve akıllı sözleşmeleri kullanarak geleneksel bir ilk halka arzdan vazgeçebilir ve bunun yerine blok zinciri üzerinden hisse senetleri ve oy hakları çıkarabilir.
• İlk coin halka arzı (initial coin offering): Kripto para sektöründe “ilk halka arz” (initial public offering) kavramının eşdeğeridir. Yeni bir coin, uygulama veya hizmet oluşturmak için para toplamak isteyen bir şirket, fon toplamak için bir ilk coin arzı başlatır. İlgilenen yatırımcılar halka arza katılabilir ve şirket tarafından çıkarılan yeni bir kripto para token’ı alabilir.
• İş kanıtı (proof of work): Spam (dolandırıcılık) elektronik postaları (e-posta) göndermek veya hizmet reddi saldırıları başlatmak gibi bilgi işlem gücünün anlamsız veya kötü amaçlı kullanımlarını engellemek için önemsiz olmayan ancak uygulanabilir miktarda çaba gerektiren bir sistemdir. İş kanıtı, işlemleri onaylamak ve zincire yeni bloklar üretmek için blok zinciri ağında anlaşmaya varmak için fikir birliği mekanizmalarından biridir. İş kanıtıyla madenciler işlemleri doğrulamak ve ödüllendirilmek için birbirleriyle rekabet eder.
• Kriptografi: Verileri kodlama ve kod çözmenin matematiksel ve hesaplamalı uygulamasını ifade eder. Bitcoin, biri genel-özel anahtar çiftlerini üretmeye adanmış ve diğeri “madencilik” (mining) için ayrılmış olmak üzere üç farklı kriptografik yöntem kullanır.
• Kripto para madenciliği (cryptocurrency mining): Çeşitli kripto para birimleri için işlemlerin doğrulandığı ve blok zinciri dijital defterine eklendiği bir işlemdir. Kripto madenciliği, kripto para madenciliği, altcoin madenciliği veya Bitcoin madenciliği olarak da bilinir.
• Kripto token’ı (crypto token): Kendi blok zincirlerinde bulunan ve bir varlık veya yardımcı programı temsil eden özel türde sanal para birimi token’larıdır. Genellikle kalabalık satışları için fon toplamak amacıyla kullanılırlar, ancak başka şeylerin yerine de kullanılabilirler. Ayrıca kripto varlıklar olarak da adlandırılırlar.
• Madencilik teçhizatı (mining rig): Blok zincirini madencilik yoluyla sürdürmek için özel olarak tasarlanmış bir veya daha fazla bilgisayarı ifade eder.
• Menkul kıymet token’ları (security tokens): Yatırımcılara paraları karşılığında bir ilk coin arzında sunulur. Menkul kıymet token’ları şirketin kendisine yapılan bir yatırımı temsil eder. Bunlar işlemler için kullanılmak üzere tasarlanmamıştır. Bunlar, altta yatan bir varlığa ait mülkiyet payının dijital bir temsilidir.
• Sıfır onaylı işlem (zero confirmation transaction): Henüz blok zincirinde kaydedilmemiş ve doğrulanmamış bir değişimi ifade eder. Bunun yerine, satıcı hemen parasını aldığını varsayar ve satılanı teslim eder.
• Tasdik defteri (attestation ledger): Bireysel işlemlerin desteklenmesi/kanıtlanması için oluşturulan kayıt veya hesap defteridir.