Döviz yabancı ülkeler tarafından kullanılan para birimidir. Döviz kuru ise bir birim ülke parasının diğer bir ülke parası cinsinden fiyatına, değerine denir. Bu kavram iki taraflı bir ilişkiyi içerir, bu yüzden iki taraflı döviz kuru olarak da adlandırılır.
Kişiden kişiye, ülkeden ülkeye farklılıklar gösterse de döviz kurlarındaki değişimler günlük hayatımızı farklı şekillerde etkileyebilir, satın alma kararlarımızdan yatırım planlarımıza kadar pek çok alanda yeni kararlar almamıza neden olabilir. Bu etkilerin günlük yaşamımıza olumlu ya da olumsuz yansıması hem bizim hem de ülkenin ekonomik yapısı ile doğrudan ilişkilidir. Döviz kuru hareketlerinin günlük yaşamımızda etkileyebileceği alanları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Döviz kurlarındaki değişimlerin ülkenin ithalat ve ihracat fiyatları üzerinde doğrudan etkisi vardır. Yerel para birimi değeri düşerse ithal edilen malların fiyatı artabilir, bu da enflasyon riskini yükseltebilir. Tersi durumda ise, yerel para birimi değeri yükselirse ihracatçılar için rekabet avantajı sağlanabilir.
- Yerel ürün fiyatları da tıpkı ithal ürünler gibi döviz kuru değişikliklerinden etkilenebilir. Özellikle üretimde dışa bağımlı sektörlerde, ithal hammadde veya ara mal fiyatları döviz kuruna göre artabilir ya da azalabilir. Bu durum son kullanıcı fiyatlarına da yansır.
- Yurt dışı seyahat ve tatil planlarımız da döviz kurlarından etkilenir. Yerel para biriminin değeri düşerse yurt dışı seyahatleri için daha fazla harcama yapmanız gerekebilir. Aynı şekilde, yerel para birimi değeri yükselirse yurt dışı seyahatler daha ekonomik hale gelebilir.
- Döviz kurlarındaki değişimler, yatırımcıların kararlarını da etkileyebilir. Özellikle döviz yatırımı yapanlar, döviz kurlarındaki dalgalanmalardan etkilenebilirler. Aynı zamanda, döviz kurlarının ekonomik görünüme olan etkisi,
- Yabancı para cinsinden krediler veya borçlar, döviz kurlarındaki değişimlerden etkilenebilir. Eğer yerel para birimi değeri düşerse, yabancı para cinsinden borçların geri ödemesi daha maliyetli hale gelebilir.
- Enerji ürünleri, tarım ürünleri gibi temel ihtiyaçların fiyatları da döviz kurlarındaki değişimlere bağlı olarak değişebilir. Eğer yerel para birimi değeri düşerse enerji ürünleri gibi ithalatı yüksek olan malların fiyatları artabilir.
- Döviz kurlarındaki dalgalanmalar, ihracat ve ithalatın yanı sıra ülkenin genel ekonomik durumunu, işsizlik ve istihdam seviyelerini etkileyebilir.
Döviz kuru, belirlenen değil piyasa koşullarına göre oluşan bir değerdir. Temel olarak serbest piyasa ekonomilerinde talebe göre oluşur. Yani ülkenin yerel para birimine olan talep, yerel ve küresel piyasalarda artarsa yerel para biriminin değeri, diğer para birimlerine kıyasla yükselir. Tersi bir durumda ise düşer. Arz-talep hareketleri ise ekonomik veriler, siyasi gelişmeler, uluslararası ticaret akışı, yatırımcıların beklentileri gibi birçok faktörün karmaşık etkileşimi sonucunda oluşur.
“Yatırım yapmayı asla bırakma. Gelişmeyi asla bırakma. Yeni bir şeyler yapmayı asla bırakma.”
Herbokolog