Yazının İçindekiler
Rize’de Kültürel Bir Hafıza Yaşıyor: Kadem Meral’den Ahşap Serender Sanatı
Rize’nin kültürel belleğinde önemli bir yere sahip olan “nayla” kültürü, bugün 72 yaşındaki el sanatları ustası Kadem Meral sayesinde yeniden hayat buluyor. İlerlemiş yaşına rağmen elinden çekiç ve rendeyi bırakmayan Meral, neredeyse unutulmaya yüz tutmuş bir geleneği yaşatmak için yıllardır ahşap serender (nayla) maketleri yapıyor.
Bir Usta, Bir Kültür, Bir Direniş
30 yılı aşkın süredir serender ve gemi maketleri yapan Kadem Meral, marangozluk mesleğini büyüklerinden öğrenmiş. O dönemde marangozluk Rize’de sadece bir meslek değil, aynı zamanda saygı gören bir sanat dalıydı. Ancak Meral’in de belirttiği gibi, seri üretim yapan mobilya fabrikalarının yaygınlaşmasıyla bu el emeği göz nuru meslek geri planda kaldı.
“Gençliğimde büyüklerimin mesleği olan marangozluğu tercih ettim. Eskiden marangozluk çok itibarlıydı. Fakat zamanla kaybolmaya yüz tuttu. Ben ise bu kültürü yaşatmak için mücadele ediyorum” diyen Meral, adeta bir kültür neferi gibi çalışıyor.
Nayla’dan Serender’e: Bir Hafızanın Yeniden İnşası
Geçmişte nayla olarak adlandırılan ve genellikle mısır depolamak amacıyla kullanılan, yüksek ayaklar üzerinde inşa edilmiş ahşap yapılar, bugün “serender” adıyla anılıyor. Bu yapılar yalnızca işlevsel değildi; aynı zamanda Rize’nin mimari ve tarımsal tarihine tanıklık eden birer kültürel değerdi.
Kadem Meral, bu değerleri yaşatmak için bireysel çabalarıyla serender maketleri üretiyor. Ahşabın en kaliteli malzemelerini seçerek yaptığı eserler, sadece görsel anlamda değil, aynı zamanda yapısal sağlamlık açısından da dikkat çekiyor. Meral bu konuda şunları söylüyor:
“Ahşap serender ve gemi maketlerimi en kaliteli malzemelerle yapıyorum. Yaptığım eserler ömürlüktür, nesilden nesile aktarılabilir. Her biri bir sanat eseridir.”
Siparişler Yoğun, İlgi Büyük
Meral’in yaptığı maketler sadece nostalji arayanlara değil, kültürel mirasa sahip çıkmak isteyenlere de hitap ediyor. Bugüne kadar çok sayıda sipariş aldığını belirten usta sanatkâr, bu eserleriyle Rize kültürünün geleceğe taşınmasına katkı sunuyor.
“Allah Sağlık Verdiği Sürece Devam Edeceğim”
72 yaşında olmasına rağmen üretmekten asla vazgeçmeyen Kadem Meral, “Allah sağlık verdiği müddetçe bu işi sürdüreceğim. Naylalar artık neredeyse hiç kalmadı. Ama ben maketleriyle bu geçmişi unutturmayacağım,” diyerek hem sanata hem kültüre olan bağlılığını dile getiriyor.
Ahşap serender maketlerine sahip olmak isteyen vatandaşlar, 0542 492 75 53 numaralı telefondan Kadem Meral’e ulaşabiliyor.
Bir Kişi Bir Kültürü Yaşatıyor
Kadem Meral’in hayatı, bireysel çabanın toplumsal hafıza üzerindeki etkisinin somut bir örneği. El emeğiyle ahşaba şekil veren bu usta, aslında Rize’nin tarihine, tarımına, mimarisine ve yaşam biçimine yeniden hayat veriyor. Her serender maketiyle yalnızca geçmişi hatırlatmıyor; geleceğe de bir kültür mirası bırakıyor.
Yazıda bahsedilen nayla ve serender kültürü hakkında daha fazla bilgi almak isterdim. Bu konudaki eserlerin geleceğe taşınması önemli, ancak bu kültüre dair daha fazla etkinlik yapılmalı.
Yazıda bahsedilen nayla ve serender kültürü hakkında daha fazla bilgi almak isterdim. Bu konudaki eserlerin geleceğe taşınması önemli, ancak bu kültüre dair daha fazla etkinlik yapılmalı.
Kadem Meral’in örneği, sanatı ve kültürü yaşatmanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Umarım daha genç nesiller de bu geleneği sürdürmeyi isteyeceklerdir.
Kadem Meral’in örneği, sanatı ve kültürü yaşatmanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Umarım daha genç nesiller de bu geleneği sürdürmeyi isteyeceklerdir.
Kadem Meral’in çabaları gerçekten takdire değer. Bu kadar genç yaşta kültürel mirası yaşatmak için mücadele eden bir ustanın varlığı, bize geçmişimizi unutturmamak adına ilham veriyor.
Kadem Meral’in çabaları gerçekten takdire değer. Bu kadar genç yaşta kültürel mirası yaşatmak için mücadele eden bir ustanın varlığı, bize geçmişimizi unutturmamak adına ilham veriyor.